Fizika bėrthamore merret me studimin e pėrbėrėseve elementare tė lėndės dhe energjisė, si dhe me bashkėvepimet mes tyre. Ajo njihet gjithashtu edhe si "fizika e energjisė sė lartė", sepse shumė thėrrmija elementare nuk shfaqen zakonisht, veēse nė pėrplasje qė ndodhin nė energjira shumė tė larta me thėrrmijat e tjera, siē ndodh nė pėrshpejtuesit e thėrrmijave.
Tani, bashkėveprimet e thėrrmijave elementare pėrshkruhen nga Modeli Standart. Ky model merr parasysh 12 thėrrmija tė njohura tė lėndes tė cilat bashkėveprojnė nėpėrmjet forcave themelore tė fortė, tė dobėt, dhe asaj elektromagnetike. Dinamika e thėrrmijave tė lėndės pėrshkruhet nėpėrmjet shkėmbimit thėrrmijave mesazhere qė mbajnė forcat.
Kėto thėrrmija mesazhere njihen rrespektivisht si gluonet, W dhe W+ dhe bozoni Z, si dhe fotoni. Modeli Standart gjithashtu parashikon ekzistencėn e njė thėrrmije tė njohur si bozoni Higgs, ekzistenca e tė cilit nuk ėshtė verifikuar akoma.
0682885032
0682885032
ntopalli@perspekti.com
www.facebook.com/perspekti/