Autizmi - Ēfarė duhet bėrė?

Fėmijėt me njė ērregullim tė spektrit tė autizmit janė zakonisht mjaft tė shėndetshėm, por ėshtė e rekomandueshme qė fėmija tė shkojė tek njė mjek specialist ēdo vit apo dhe mė shpesh.

Ilaēet pėr autizmin nganjėherė mund tė jepen pėr tė ndihmuar nė menaxhimin e sjelljeve tė rėnda dhe ērregullimeve tė ankth-it, qė pėrjetohen nga disa njerėz me ērregullimin e spektrit tė autizmit.

Pėrkrahja prindėrore dhe familjare

Ērregullimet e spektrit tė autizmit ndikojnė mbi tė gjithė familjen. Prindėrve do t'ju duhet njė mbėshtetje e madhe, pasi ata janė pėrballur me njė sfidė tė konsiderueshme duke qenė njėkohėsisht mėsuesit dhe avokatėt mė tė mirė tė fėmijės sė tyre.

Gjatė viteve, prindėrit vazhdojnė tė kenė nevojė pėr informacion, trajnim, mbėshtetje dhe njė gamė profesionistėsh tė kujdesit dhe mbėshtetjes reciproke tė ofruar nga familjet e tjera. Vėllezėrit dhe motrat e fėmijėve me njė ērregullim me autizėm, kanė njė rol tė rėndėsishėm mbėshtetės, por nevojat e tyre nuk duhet tė injorohen.

Mundėsia e tė zhvilluarit me vonesė, mund tė vėrehet nga: familja e fėmijės, profesionistėt e shėndetėsisė, kujdestari i fėmijėve apo mėsuesi. Nė qoftė se, vetėm disa nga sjelljet qė lidhen me autizmin janė tė pranishme, duhet tė kėrkohet njė vlerėsim pėr tė konfirmuar ose pėr tė eliminuar mundėsinė e ērregullimit tė spektrit tė autizmit.

Vlerėsimi

Njė vlerėsim i detajuar, nė shumė disiplina siguron diagnozėn e duhur. Pjesa mė e madhe e fėmijėve tė prekur, shfaqin shenja ērregullimi rreth moshės 2 vjeēare, por, njė konfirmim diagnoze, nuk mund tė jetė e mundur deri nė moshėn 3 vjeēare ose mė shumė.

Spektri i ērregullimit tė autizmit mund tė bashkėjetojė me ērregullime tė tjera tė tilla si paaftėsia intelektuale dhe ėshtė e mundur qė njė diagnozė e saktė tė mungojė. Ėshtė gjithashtu e mundur pėr njerėzit, qė tė arrijnė adoleshencėn e tyre apo moshėn madhore, pa arritur qė tė identifikojnė praninė e njė ērregullimi tė spektrit tė autizmit.

Trajtimi

Nuk ka asnjė terapi ose metodė pėr trajtimin e ērregullimeve autike. Nevojat e ēdo personi ndryshojnė nė masė tė madhe. Ėshtė pranuar pėrgjithėsisht se programet intensive, tė specializuara, tė bazuara nė programe edukative janė tė nevojshme pėr fėmijėt me autizėm. Fėmijėt mė tė aftė pėrfitojnė nė masė tė madhe nga tė qenit me bashkėmoshatarėt e tyre nė njė ambient parashkollor ose nė shkollė, por dhe pėr ta do tė nevojitej dhėnia e ndihmės.

Terapia ose qasjet e terapive mund tė ndihmojnė nė komunikimin e fėmijės, aftėsinė sociale dhe zhvillimin kognitiv nė njė mėnyrė tė strukturuar dhe sistematike.

Ndėrhyrja e shpejtė

Ndėrhyrjet e menjėhershme janė tė kėshillueshme, njėkohėsisht edhe programet shtėpiake dhe qendrat me programe tė ndėrhyrjes sė shpejtė, nė dispozicion tė fėmijės me ērregullim autik. Megjithatė, prindėrit vėrejnė se fondet e qeverisė nė kėtė kohė tė rėndėsishme janė larg tė mjaftueshmes. Shumica e fėmijėve tė moshave shkollore kanė nevojė pėr njė specialist nė shkollė nė mėnyrė qė tė kenė mbėshtetjen e duhur.