Demenca dhe ndjenjat

Kur kujdeseni pėr dikė me demencė juve mund t'ju duhet qė tė pėrballoni shumė ndjenja, pasi nevojat e personit me demencė ndryshojnė me kohėn.

Kur kujdeseni pėr dikė me demencė mund tė pėrjetoni njė sėrė ndjenjash dhe shpesh ekstreme. Kjo ėshtė veēanėrisht e vėshtirė pėr t'u pėrballuar sepse demenca gradualisht shkakton ndryshimin e aftėsisė sė personit dhe personaliteti i tij gjithashtu ndryshon. Nuk ekziston ndonjė mėnyrė e thjeshtė pėr tė pėrballuar kėto ndjenja, por duhet tė mėsoni dhe tė kuptoni se kompleksi i ndryshimeve tė emocioneve tuaja ėshtė plotėsisht normal.

Qendrat spitalore pėr sėmundjen Alzheimer (sėmundja Alzheimer) ofrojnė informacione, edukim dhe kėshillim.

Disa nga ndjenjat mė tė zakonshme qė pėrjetohen nga familjarėt dhe kolegėt janė faji, dhimbja dhe zemėrimi.

Ėshtė shumė e zakonshme qė tė ndiheni fajtor - fajtor sesi personi me demencė ėshtė trajtuar nė tė shkuarėn, fajtor duke u ndjerė tė sikletosur pėr sjelljen e tyre nė tė shkuarėn, ose fajtor duke mos pranuar pėr tu kujdesur pėr njė person me demencė.

Nėse personi me demencė shkon nė spital ose nė qendrat spitalore ju mund tė ndiheni fajtor se pėrse nuk i keni mbajtur ato mė gjatė nė shtėpi, edhe pse tani gjėrat janė bėrė. Ėshtė njė proces natyral tė ndjerit fajor rreth premtimeve tė sė shkuarės: "Unė gjithmonė do tė kujdesem pėr ju", kur ato nuk mund tė mbahen.

Dhimbja ėshtė pėrgjigjia emocionale pėr humbjen. Kjo mund tė jetė humbja e marrėdhėnies, ndryshimit tė shtėpisė, humbja e njė shėndeti tė mirė, divorci ose vdekja. Nėse dikush i afėrt me ju zhvillon demencėn, atėherė ne jemi duke u pėrballur me humbjen e njė personi qė ne njohim dhe humbjen e njė marrėdhėnieje me to. Njerėzit qė kujdesen pėr partnerėt e tyre mund tė ndjejnė dhimbjen e humbjes tė sė ardhmes qė ato kishin planifikuar bashkė.

Dhimbja ėshtė njė ndjenjė shumė individuale dhe njerėzit do tė ndjejnė dhimbje nė kohėra tė ndryshme nga njerėz tė ndryshėm. Nuk do tė jetė gjithmonė e lehtė.

Ėshtė njė proces natyral qė shpesh na bėn qė tė ndihemi tė frustruar dhe tė zemėruar - tė zemėruar me tė tjerėt qė nuk janė duke na ndihmuar, tė zemėruar pėr personin me demencė dhe tė zemėruar pėr shėrbimet mbėshtetėse.

Tė ndjerit tė stresuar, frustruar e fajtor janė procese shumė normale. Por nėse mendoni se ndonjė nga kėto elementė mund tė ndikojė nė humbjen tuaj tė kontrollit, atėherė ėshtė shumė e rėndėsishme qė ta diskutoni kėtė me mjekun tuaj ose me ndonjė kėshillues. Bisedat me mjekun tuaj janė konfidenciale.

Ēfarė duhet provuar?

Ju mund tė gjeni disa nga idetė e mėposhtme shumė ndihmuese pėr pėrballimin e ndjenjave si faji, humbja dhe zemėrimi.

Lejojini vetes tuaj qė me tė vėrtetė tė pėrjetojė atė qė ju po ndjeni, pavarėsisht se ēfarė ėshtė ajo. Mos pranimi i kėtyre ndjenjave vėshtirėson dhimbjen dhe e zgjat atė.

Tė lotuarit mund tė jetė me tė vėrtetė terapeutik. Lejojeni veten qė tė qani nė mėnyrė qė tė lironi dhimbjen tuaj tė brendshme.

Ndajeni dhimbjen. Ėshtė shumė e rėndėsishme qė tė flisni pėr ndjenjat tuaja edhe nė kohėrat mė tė vėshtira. Ndarja e dhimbjes do t'ju ndihmojė pėr ta zvogėluar atė. Shpesh ėshtė e nevojshme qė tė flisni me dikė qė nuk ėshtė i afėrm me ju, p.sh. njė kėshillues.

Ditari ėshtė diēka personale ku ju mund tė shkruani ēdo gjė, madje edhe gjėrat qė ju shqetėsojnė, siē janė ėndrrat e parealizuara, gjendjet e fajit, zemėrimit dhe ēdo lloj ndjenje tjetėr.

Mos u mėsoni me zemėrimin, shpesh duket sikur e kėrkoni vetė qė ajo tė jetė e pranishme. Lėreni atė qė tė ikė.

Njerėz tė ndryshėm kanė mėnyra tė ndryshme tė gjetjes sė rehatisė. Pėr disa ėshtė lutja, meditimi ose pėr disa tė tjerė aktiviteti.

Mendoni me kujdes pėrpara se tė merrni vendime. Gjithashtu, eksploroni tė gjitha opsionet pėrpara se tė merrni hapa madhorė.

Tregohuni tė durueshėm me ndjenjat tuaja. Gjeni njė balancė ndėrmjet tė qenit tė gėzuar dhe tė mėrzitur dhe tregohuni tė mirė me veten tuaj. Tregohuni gjithmonė tė durueshėm.

Rizbuloni sensin tuaj tė humorit. Tė gjeturit e gėzimit nė jetė mund tė jetė njė mėnyrė e vlerėsimit tė kohėrave tė mira qė keni kaluar.

Sigurohuni qė tė dini edhe tė pushoni. Pushimi ėshtė shumė i rėndėsishėm pėr shėndetin tuaj.