Qytetet Kryesore tė Ilirisė

Njoftimet mė hershme tė shkruara pėr ekzistencėn e qyteteve nė iliri i takojnė mesit tė shekullit IV para erės sė re.

Njoftimet mė hershme tė shkruara pėr ekzistencėn e qyteteve nė iliri i takojnė mesit tė shekullit IV para erės sė re, por siē dėshmojnė edhe tė dhėnat arkeologjike, zanafillėn e tyre duhet ta kėrkojmė edhe mė herėt, aty nga mesi i shek.V para erės sė re.

Gjatė shek IV-II para erės sė re qyteti dhe jeta mori njė zhvillim tė vrullshėm. Ato u zhvilluan veēanėrisht nė krahinat e ultėsirės bregdetare, nga Dyrrahu deri nė Apoloni. Qytetet ishin tė ngritura nė kodra tė mbrojtura nga pikpamja natyrore dhe tė fortifikuara me mure rrethuese tė ndėrtuara me blloqe gurėsh.

Nė arkitekturėn e tyre tė mbrendshme qytetet Ilire u ndėrtuan sipas shembullit tė qyteteve bashkohėse tė Greqisė, Maqedonisė dhe Epirit. Nė vendet mė tė mira ndėrtoheshin ngrehinat e rėndėsishme shoqėrore si: tempujt, teatrot, stadiumet etj.

Demastioni: pėr disa, kryeqytet i Dardanisė, pėr disa tė tjerė njė qendėr e prerjes sė monedhave qė nė shek. IV-III para erės sonė. Ishte qendėr e madhe xehtare e Dardanisė qė u ngrit rreth shek. V para Krishtit. Mendohet se gjendet diku mes Mitrovicės dhe Artanės apo Novobėrdes sė sotme.

Albanopoli: ėshtė njė qytet ilir, qendėr e fisit tė Albanėve,i ngritur qė nga shek.IV para Krishtit nė afėrsi te Krujės. Qyteti ka qenė po ashtu i rrethuar me mure mbrojtėse.

Ulpiana: Qytet i Dardanisė sė vjetėr. Gjendet afėr fshatit Graēanicė tė Prishtinės. Ulpiana ishte shumė e pasur me xehėrore. Nė Ulpianė kryqėzoheshin rrugėt kryesore tė Dardanisė, ky qytet i vjetėr vazhdon tė hulumtohet edhe sot.