Lidhjet kimike.

Lidhja kimike ndodh kur atomet kombinohen njėri me tjetrin, krijohen si rrjedhim i rishpėrndarjes sė elektroneve.

Kemi tre lloje themelore te lidhjeve kimike: lidhja jonike, lidhja kovalente, lidhja metalike.

1. Lidhja jonike pėrftohet kur elektronet transferohen nga njė llojė atomi nė njė tjetėr. Atomet e njėrit nga elementėt reagues humbasin elektrone dhe shėndėrohen nė jone tė ngarkuara pozitivish, dhe quhen katione. Atomet e ngarkuesit tjetėr marrin elektronet dhe shdėrohen ne jone te ngarkuara negativish, dhe quhen anionet.

2. Lidhja kovalente, nė tė cilėn elektronet nuk kalojnė nga njė atom nė tjetrin, por bėhen tė pėrbashkėta, ose bashkėzotėrohet nga tė dy atomet qė lidhen. Pra lidhja kovalente ėshtė lidhja qė formohet nga njė cift elektronesh(me spine tė kundėrta) i pėrbashkėt pėr tė dy atomet qė lidhen.

3. Lidhja metalike haset vetėm tek metalet dhe aliazhet.

Aftėsia e atomit tė njė elementi, qė tė lidhet me njė numėr tė caktuar atomesh tė njė elementi tjetėr quhet valenca e tij. Valenca e njė elementi paraqitet me njė numer romak i cili shenohet nė kllapa pas emrit tė elementit. Valenca e njė elementi pėrcaktohet, duke e krahasuar me valencėn e hidrogjenit.

Hidrogjeni ka valencėn (I). Valenca e njė elementi ėshtė numėr qė tregon me sa atome tė hidrogjenit mund tė lidhet njė atom, ose sa atome tė hidrogjenit mund tė zėvendėsojė njė atom i kėtij elementi.

Pershembull: HC1: sepse atomi i klorit ėshtė i lidhur me njė atom te hidrogjenit atėherė klori ėshtė njė valent (I).

H2O: sepse atomi i oksigjenit ėshtė i lidhur me dy atome tė hidrogjenit atėherė oksigjeni ėshtė dy valent (II)

NH3: sepse atomi i azotit ėshtė i lidhur me tri atome te hidrogjenit ateher azoti eshe tre valent (III)

CH4: sepse atomi i karbonit ėshtė i lidhur me katėr atome tė hidrogjenit atėherė karboni ėshtė valent (IV)

Valenca e njė elementi varet nga numri i elektroneve tė shtresės sė jashtme tė atomit.

Pėr kėtė arsye keto elektrone quhen elektrone valencore.