Ja pse arra cilėsohet si ushqimi i mbretėrve.

Arrat kanė njė kanė njė histori tė gjatė mijėravjeēare dhe kanė qenė ushqimi i mbretėrve nė Persinė e Lashtė.

Arrat pėrmbajnė sasi tė konsiderueshme tė acideve yndyrore omega-3. Ato janė tė pasura me fibra, vitamina B, magnez dhe antioksidantė si vitaminė E.

Studiuesit janė mė tė bindur se kurrė pėr pėrfitimet dhe vlerat ushqyese qė kanė arrat. Rreth 90% e fenoleve gjenden tek cipa e saj.

Forma e vitaminės E qė gjendet tek arrat ėshtė e rrallė dhe shumė e ushqyeshme. Arrat sigurojnė njė nivel jashtėzakonisht tė lartė tė vitaminės E nė formėn e gamma-tocopherol. Sidomos pėr shėndetin kardiovaskular tek meshkujt, kjo formė e vitaminės E i mbron ata nga problemet me zemrėn.

17 pėrfitimet nga konsumi i arrave

Acidet yndyrore omega-3, qė gjenden me shumicė tek arrat zhvillojnė trurin, pėrmirėsojnė kujtesėn dhe procese tė tjera. Arrat luftojnė depresionin.

Arrat pėrmbajnė proteina, vitamina, acide yndyrore omega 3 lecitinė dhe yndyrna tė shėndetshme.

Arrat pėrmbajnė njė sasi tė lartė tė vitaminės B6, shumė folate dhe thiaminė. Gjithashtu arrat pėrmbajnė dhe njė sasi tė konsiderueshme tė vitaminės E, mangan, magnez, fosfor dhe hekur.

Omega 3 dhe Omega 6 janė dy acide yndyrore qė i nevojiten trupit pėr rritjen e qelizave, pėr imunitetin, gjakun dhe parandalimin e sėmundjeve.

Sėmundjet koronare tė zemrės lidhen me nivelin e lartė tė kolesterolit. Arrat, falė prezencės sė acideve yndyrore omega-3, ulin nivelin e kolesterolit tė keq.

Vaji i arrave pėrmban biotinė (vitaminė B7), kalium, Omega 3, 6 dhe 9. Kėto elemente forcojnė folikulin e flokut, evitojnė rėnien dhe trajtojnė zbokthin. Arra ka dhe veti kundėr mykut dhe mban larg infeksionet.

Vitaminat B sė bashku me vitaminėn E, njė antioksidant natyror, ndihmon nė luftimin e radikaleve tė lira si pasojė e stresit, duke reduktuar rrudhat nė fytyrė. Vaji i arrive ushqen lėkurėn, zbardh rathėt e zinj poshtė syve dhe relakson lėkurėn.

Arrat pėrmbajnė kompleks vitaminash B si folate, riboflavinė, thiamine etj. Kėto vitamina janė tepėr tė rėndėsishme pėr guan dhe fetusin. Arrat gjithashtu lehtėsojnė shenjat e shtatzėnisė dhe zhvillojnė trurin e bebes.

Arrat parandalojnė kancerin falė pėrbėrėsve si omega 3, antioksidantėve dhe fitosteroleve.

Studimet e fundit kanė treguar se njė grusht arra nė ditė redukton me 30% prekjen nga diabeti i tipit 2 tek gratė.

Arrat pėrmbajnė proteina dhe fibra qė ndihmojnė pėr njė dietė tė shėndetshme.

Arrat janė tė pasura nė acide linoleike, konsumi i 75 gramė arrave nė ditė pėrmirėson mundėsinė e riprodhimit tek meshkujt.

Arrat i bėjnė mirė kockave falė pėrmbajtjes sė acideve omega-3.

Meqėnėse arrat janė tė pasura nė fibra ato janė njė ushqim i shkėlqyer pėr tretjen si dhe luftojnė problemet me tė.

Gjendra pineale nė trup prodhon hormonin melatoninė qė pėrgjigjet edhe pėr gjumin. Ky hormon gjendet tek arra, duke e kthyer kėtė ushqim nė njė snack tė pėrkryer pėr pėrmirėsimin e gjumit.

Arrat mbrojnė kundėr ekzemės, psoriazės, astmės, dhe artritit reumatoid. Por, ajo qė ėshtė mė e rėndėsishme ėshtė se arrat pėrmbajnė acide tė shėndetshme qė mbėshtesin sistemin imunitar, duke parandaluar riprodhimin e qelizave kanceroze.

Acidet yndyrore Omega-3 parandalojnė ērregullimin e ritmit tė tė rrahurave tė zemrės, reduktojnė mpiksjet e gjakut, dhe kanė shumė impakt nė enėt e gjakut. Aminoacidi kryesor arginina ndihmon nė elasticitetin e enėve tė gjakut, duke reduktuar rrezikun pėr sėmundje zemre.

Arrat janė njė ushqim i pazėvendėsueshėm qė mund tė shtohen nė sallatė, mund tė gatuani pulėn me to, mund t'i shtohen kosit etj. Tė shijshme dhe tė shėndetshme nė tė njėjtėn kohė.

Vlerat ushqyese pėr 25 gramė arra

Omega-3 - 94.5% tė nevojave ditore

Mangan - 42.5% tė nevojave ditore

Bakėr - 20% tė nevojave ditore

Kalori  163 Kcal ose 9% tė nevojave ditore

Arra ėshtė njė ushqim shumė i mirė pėr zemrėn, trurin dhe gjithė organizmin. Edhe pse nė mėnyrė tė veēantė vlerat ushqyese tė arrės janė provuar shkencėrisht, gjithashtu njihen edhe dobitė shėndetėsore tė tyre.

Kėshtu, arrat janė njė ushqim i njohur natyror pėr funksionimin e shkėlqyer tė trurit.

Arrat mund tė kultivohen shumė lehtė dhe nuk kėrkojnė ndonjė kujdes tė veēantė. Forma e thelbit tė arrės i pėrngjan nė pamje trurit tė njeriut. Truri i njeriut ėshtė i pėrbėrė nga rreth 60% strukturė yndyrore, prandaj edhe truri ka nevojė pėr yndyrė Omega 3, e cila e ndihmon trurin tė funksionojė siē duhet dhe ta mbajė fluid dhe fleksibėl.

Mungesa e Omega 3 nė organizimin e njeriut reflekton nė kėto probleme: hutim, depresion, humbje e kujtesės, aftėsi tė kufizuara nė mėsim, aftėsi tė dobėta nė zgjidhjen e problemeve si dhe ērregullime gjatė gjumit.

Pėrveē Omega 3, arrat janė gjithashtu tė pasura me antioksidantė tė cilat ndihmojnė pėr tė parandaluar dhe riparuar dėmtimet e trurit pėr shkak tė radikalėve. Arrat me tė vėrtetė janė njė burim i shkėlqyer ushqimi pėr tė rritur aftėsinė tuaj, qartėsuar mendjen dhe pėr tė dhėnė mė tė mirėn nga truri.

Zbulimet tregojnė se arrat mund tė ulin rrezikun e tė pasurit njė sulm nė zemėr apo sėmundje tjera nė zemėr si dhe tė mbrojnė kundėr sėmundjeve tjera tė mundshme tė natyrės kardiovaskulare.

Sė fundi, ekspertėt thonė se arrat ose produktet e arrave, mund tė jenė njė potencial i madh, njė ilaē pėr tė ulur kolesterolin e keq nė gjak. Nė mėnyrė qė tė merrni pėrfitime nga arrat, atėherė rekomandohet qė tė konsumoni 7 deri nė 9 arra nė ditė.

Por, shkencėtarėt rekomandojnė qė edhe kjo sasi tė konsumohet me kujdes sepse pėrmban kalori dhe pėr shumė njerėz mund tė ndikojnė nė shtimin nė peshė.